ยูเรีย (Urea) หรือที่เรียกกันว่า carbamide ในทางเคมี เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีสูตร chimique CH₄N₂O ซึ่งเกิดจากการผสมระหว่างคาร์บอนไดออกไซด์และแอมโมเนีย ยูเรียเป็นสารสีขาวไร้กลิ่น หยั่งรู้ได้ว่าสารชนิดนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมปุ๋ย เนื่องจากเป็นแหล่งไนโตรเจนที่ราคาถูกและมีประสิทธิภาพสูงในการให้ธาตุอาหารแก่พืช
คุณสมบัติของยูเรีย
ยูเรียมักเกิดขึ้นตามธรรมชาติในปัสสาวะของสัตว์ แต่ในเชิงอุตสาหกรรม ยูเรียจะถูกผลิตขึ้นโดยกระบวนการที่เรียกว่า “Bosch-Meiser process” ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำปฏิกิริยาของแอมโมเนียและคาร์บอนไดออกไซด์ภายใต้ความดันและอุณหภูมิสูง
ตารางคุณสมบัติของยูเรีย:
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
สูตรเคมี | CH₄N₂O |
โครงสร้าง | 2H-2C=N-H |
รูปร่าง | คริสตัลสีขาว |
ความหนาแน่น | 1.32 g/cm³ |
จุดหลอมละลาย | 132.7 °C |
จุดเดือด | 180 °C (ภายใต้การสลายตัว) |
ความเป็นพิษ | ต่ำ |
การใช้งานยูเรีย
ยูเรียมีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่างๆ รวมถึง:
-
ปุ๋ย: ยูเรียเป็นแหล่งไนโตรเจนที่โดดเด่นและถูกที่สุดสำหรับพืช ไนโตรเจนเป็นธาตุอาหารหลักที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช ซึ่งช่วยในการสร้างโปรตีนและคลอโรฟิล
-
สารตั้งต้นทางเคมี: ยูเรียถูกนำไปใช้ในการผลิตสารเคมีต่างๆ เช่น สารกันยeast, ยาปวดหัว, 플라스틱, และเรซิน
-
อาหารสัตว์: ยูเรียสามารถให้โปรตีนแก่สัตว์ที่เลี้ยงด้วยหญ้า หรือพืชจำพวกlegumes
-
การกำจัดมลพิษ: ยูเรียถูกนำไปใช้ในการลดมลพิษทางอากาศจากโรงไฟฟ้า โดยทำปฏิกิริยากับก๊าซไนโตรเจนออกไซด์ (NOx) ในควัน
กระบวนการผลิตยูเรีย
กระบวนการผลิตยูเรียที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดคือ “Bosch-Meiser process” ซึ่งเกี่ยวข้องกับขั้นตอนดังต่อไปนี้:
-
การทำปฏิกิริยา: แอมโมเนีย (NH₃) และคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ถูกนำมาทำปฏิกิริยาในภาชนะที่มีความดันสูง (140-250 atm) และอุณหภูมิสูง (190-220 °C).
-
การสลายตัว: ยูเรียที่เกิดขึ้นจะถูกส่งไปยังเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนเพื่อลดอุณหภูมิลง
-
การแยกและทำให้บริสุทธิ์: ยูเรียที่ได้จะถูกแยกออกจากส่วนผสมอื่นๆ และทำให้บริสุทธิ์
-
การเกษตร:
-
การบรรจุและจัดส่ง: ยูเรียที่ผ่านกระบวนการทำให้บริสุทธิ์แล้วจะถูกบรรจุและจัดส่งไปยังผู้บริโภค
-
การแปรรูปยูเรีย:
นอกจาก “Bosch-Meiser process” แล้ว ยังมีวิธีการผลิตยูเรียอื่นๆ เช่น การใช้เอนไซม์ แต่กระบวนการเหล่านี้ยังไม่แพร่หลายเท่า
ข้อดีและข้อเสียของการใช้ยูเรีย
-
ข้อดี:
-
ราคาถูก: ยูเรียเป็นแหล่งไนโตรเจนที่มีราคาถูกเมื่อเทียบกับปุ๋ยอื่นๆ
-
ปริมาณไนโตรเจนสูง: ยูเรียมีเปอร์เซ็นต์ไนโตรเจนสูงกว่าปุ๋ยไนโตรเจนชนิดอื่น
-
ง่ายต่อการใช้: สามารถละลายในน้ำได้ง่ายและสามารถใช้เป็นปุ๋ยทางดินหรือสลัดบนใบ
-
มีประสิทธิภาพสูง: ยูเรียสามารถให้ไนโตรเจนแก่พืชอย่างมีประสิทธิภาพ
-
-
ข้อเสีย:
-
การสูญเสียไนโตรเจน: หากไม่ใช้ถูกต้อง ยูเรียอาจทำให้เกิดการสูญเสียไนโตรเจนในรูปของก๊าซแอมโมเนีย
-
ความเป็นพิษ: ยูเรียในปริมาณมากอาจเป็นอันตรายต่อมนุษย์และสัตว์
-
ข้อควรระวังในการใช้ยูเรีย
-
ใช้ยูเรียตามคำแนะนำบนฉลาก
-
เก็บให้ห่างจากความร้อน
-
อย่าสูดดมยูเรีย
-
สวมอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) เช่น หน้ากาก และถุงมือ
-
ล้างมือหลังจากสัมผัสยูเรีย
สรุป
ยูเรียเป็นสารที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมต่างๆ เนื่องจากเป็นแหล่งไนโตรเจนที่ราคาถูกและมีประสิทธิภาพสูง ยูเรียช่วยเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ลดมลพิษ และเป็นสารตั้งต้นสำหรับผลิตภัณฑ์เคมีหลายชนิด
ถึงแม้จะมีข้อดีมากมาย แต่ก็ควรใช้ยูเรียอย่างระมัดระวังและตามคำแนะนำเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม.